Pha giấm

Mấy năm trước khi về quê trở lên mẹ có cho một con giấm nhỏ đựng trong keo thủy tinh, dặn khi về đến nhà thì cho ra keo lớn hơn, để nơi thoáng mát nuôi cho nó lớn, lấy giấm để chế biến nấu ăn. Mình cũng thích nuôi giấm vì lúc nhỏ thường hay nghe nói về những điều lạ lùng từ con giấm. Hồi xưa, cứ cách chừng ba bốn tháng là bà ngoại mang keo lọ, thùng can, sô chậu ra chiết giấm và pha giấm mới. Con giấm đựng trong các keo thủy tinh lớn chừng 5 lít nhìn mủm mĩm, trắng ngần rất dễ thương. Nước giấm trong vắt, đựng trong can hoặc chai thủy tinh được ngoại chắt ra xếp thành hàng trên kệ bếp. Trong nhà ngoại thường dùng giấm để ngâm đồ chua, muối dưa chua, trộn gỏi, pha nước mắm tỏi ớt và rửa cá. Nhiều lúc xài không hết, bà ngoại hay đem cho bà con hàng xóm ở gần. Sau khi gạn lấy phần lớn nước giấm chua ra, còn lại chừng một phần ba nước và con trong keo, ngoại sẽ cho lại vào đó hỗn hợp rượu pha với nước, đường cát hoặc nước dừa, có đôi khi tôi còn thấy ngoại bỏ thêm vào đó mấy trái chuối xiêm chín đã lột vỏ. Ngoại nói có nước dừa hoặc chuối thì vị chua của giấm sẽ thêm ngon, nhưng cho giấm ăn chuối thì nước giấm không trong như nuôi với đường hoặc nước dừa tươi. Ngày đó tôi cứ thắc mắc con giấm là động vật hay thực vật, sao kêu bằng “con”, sao biết “ăn chuối”? Ngoài ra bà ngoại còn dặn con gái hay phụ nữ trong thời gian có tháng không được nhìn, không được đụng tới keo giấm vì con giấm sẽ chết. Đến tận bây giờ mình cũng làm theo lời bà ngoại dặn dù không hiểu lý do tại sao vì mình không muốn con giấm của mình bị chết!

Khi học đến lớp 12, mình đã biết thành phần của giấm gồm loại acid hữu cơ, acid acetic (CH3-COOH) và nước, có được do quá trình lên men của rượu etilic (C2H5-OH), có nhiều công dụng trong đời sống hằng ngày. Mỗi lần lấy keo giấm ra tôi rất sung sướng ngắm nhìn con giấm vừa dày vừa trắng của mình. Mình nuôi được con này chắc cũng vài ba năm rồi, nó tròn đều và dày khoảng 2 cm, khi cầm trên tay nó mềm mại, uyển chuyển như cơm dừa non. Sáng nay gọi điện thoại cho mẹ hỏi lại tỉ lệ pha rượu nước cho bình giấm mới, mẹ huyên thuyên hướng dẫn mình như tiền bối có nhiều kinh nghiệm chăm sóc giấm. Sau khi pha xong hai bình, mình chụp hình gởi lại mẹ và cả nhà để khoe thành quả. Mình thấy thích thú và chiêm nghiệm ra vài điều bình thường trong cuộc sống, những thói quen hay sở thích rất đỗi bình thường cũng có thể đem lại niềm vui cho mình và người thân. Nó như có sự kết nối của ba thế hệ: bà ngoại, mẹ và mình. Mình ngồi pha giấm nhớ lại hình ảnh của bà ngoại ngày xưa, nhớ những mẹo vặt thường ngày mà bà hay nói với con cháu dù có những chuyện không biết lý giải tại sao mà vẫn tin theo sái cổ. Mình có thêm dịp kết nối với mẹ để mẹ con nói về chuyện bếp núc, nữ công gia chánh với nhau. Mình như thấy được sự hiện thân của ngoại, mẹ trong con người mình.

Cuộc sống là sự tiếp nối liên tục…